Over de grenzen

Als een van je vrienden in het buitenland woont, blijf je al gauw een paar dagen logeren. En dat kan behoorlijk effect op de viendschap hebben. Behalve als je je aan deze etiquette houdt.

Een gebruikt maandverband, vastgeplakt op de bodem van het prullenbakje in de badkamer. Lekker dan. Ik had mijn vriendin net uitgezwaaid en was begonnen de resten van onze logeerpartij aan de kant te ruimen. Terwijl zij in de taxi naar het vliegveld zat, was ik dat gore ding uit het prullenbakje aan het krabben. Lang leve de vriendschap. Nu ik bijna vier jaar in Barcelona woon, heb ik al heel wat vrienden uit Nederland over de vloer gehad. Een tijd lang stond er gemiddeld elke maand wel iemand op de stoep. Meestal is dat ontzettend gezellig en ik vind het natuurlijk hartstikke fijn dat die trouwe beestjes me blijven opzoeken. Maar na zo’n weekend ben ik vaak ook helemaal kapot en – als ik heel eerlijk ben – soms is het zelfs een opluchting als ik hun koffertje de straat weer uit hoor rollen.

Vóór mijn vertrek naar Spanje nodigde ik Jan en alleman uit om vooral langs te komen (want: bang geen nieuwe vrienden te maken en mijn weekenden al ‘Uitzending gemist’-kijkend op mijn kamertje door te moeten brengen).

Maar toen die Jan en alleman ook daadwerkelijk bleken te komen, bedacht ik dat ik best iets voorzichtiger had kunnen zijn. Vakantie voor hén betekent vaak automatisch géén vakantie voor mij. Terwijl zij hun handdoekje uitgooien op het strand of nog een tapa’tje bestellen, transformeer ik van hun vriendin naar hosteleigenaar, schoonmaker en reisleider ineen. Dat doe ik natuurlijk helemaal zelf, er is niemand die het van me vraagt. Maar ik wil graag dat zij een leuke tijd hebben, ook al is dat een inbreuk op mijn dagelijks leven. Van andere vrienden in het buitenland hoor ik ook dat visite een hoop stress kan opleveren. Misschien is een beetje etiquette dus niet zo’n slecht idee.

1. STEM VAN TEVOREN DUIDELIJK AF HOE LANG JE BLIJFT
Visite en vis blijven drie dagen fris, zei een wijze vriendin ooit. Daar kan ik me wel in vinden. Best vreemd eigenlijk dat logés vaak helemaal niet vragen hoe lang ze kunnen blijven, maar zelf data opperen. Sinds kort zeg ik vóór het boeken dat ze maximaal vier nachten kunnen blijven slapen. Als je verder weg woont, is het logisch dat mensen niet voor een weekendje op en neer komen, maar zorg ervoor dat het voor beide partijen duidelijk is hoe lang de logeerpartij gaat duren. Steffie (24) woont nu twee jaar in New York en werd eens flink verrast toen haar bezoek aankondigde twee weken te zullen blijven. “Misschien naïef, maar ik was ervan uitgegaan dat het niet langer dan een week zou zijn, omdat ik dat zelf ook nooit zou doen. Daar heb ik van geleerd. Nu geef ik duidelijker aan hoe lang ze kunnen komen.”

2. GEEF DE POTENTIËLE GASTVROUW RUIMTE OM ‘NEE’ TE ZEGGEN
Want misschien heeft ze helemaal geen tijd voor bezoek, of simpelweg geen zin. Merel (30) woont sinds vorig jaar met haar man in Hamburg en is in verwachting van haar eerste kindje. Ze is eind augustus uitgerekend en zit tot het tweede weekend van augustus ‘volgeboekt’. “We hebben nu maar een stop gezet op vrienden die nog willen langskomen. Het is heel leuk als ze komen, maar het lukt natuurlijk niet om hier een sociaal leven op te bouwen als je elk weekend bezoek hebt. Als de baby er straks is, geven we een kraamborrel in Nederland, zodat we het hier rustiger hebben.”
Claartje (34) woonde vijf jaar op Curaçao en woont sinds 2013 in Barcelona. Durf nee te zeggen, is haar advies. “Als je niet helder bent, heb je het hele jaar gasten over de vloer.” Dat vond ik, zeker in het begin, best lastig. Ik had zelf immers zo hard geroepen dat ze vooral langs moesten komen. Vinden ze me geen ongastvrije trut als ik nu nee zou zeggen? Gelukkig lijkt dat vooralsnog mee te vallen en reageren vrienden heel begripvol als ik zeg dat het niet uitkomt.

3. GA ER NIET VAN UIT DAT DE GASTVROUW OOK JE REISLEIDER IS
‘Zo, wat zullen we vandaag gaan doen?’ is misschien wel de irritantste vraag die je ’s morgens kunt stellen. In den beginne toonde ik mijn bezoek nog vol enthousiasme de Sagrada Família of plande ik een fietstocht met mezelf als gids. Die tijden zijn voorbij. Uiteraard vind ik het leuk om wat te slenteren of ergens een biertje te gaan drinken, maar als je alle highlights af wilt gaan, vertel ik je graag waar de toeristenbus vertrekt. Steffie: “Times Square mogen ze lekker zelf doen. Als ze met mij mee willen, is dat prima, maar dan doen we wel iets wat ik óók leuk vind.” Merel gidst haar gasten wél door de stad.
“Mensen maken geen plannen van tevoren. En als je in Hamburg een beetje leuk wilt eten, moet je een maand van tevoren reserveren.” En dus maakt ze standaard een planning voor het weekend. “Dat is soms supervermoeiend ja. Maar ja, ik heb de stad er wel heel goed door leren kennen.”

4. BESEF DAT JE GASTVROUW NIET DRIE KEER PER DAG BUITEN DE DEUR WIL/KAN ETEN
Voor jou is het vakantie, dus logisch dat je elke dag naar het terras gaat, ijsjes eet en buiten de deur ontbijt/bruncht/luncht/dineert. Maar voor je gastvrouw kan het zo flink uit de klauwen lopen, zeker wanneer ze veel visite krijgt. Het is niet goed voor je portemonnee, en ook niet voor de weegschaal. Als jij uit eten wilt, is dat prima, maar heb er ook begrip voor als je gastvrouw dat niet wil of kan. Merel, bij wie het bezoek meestal twee nachtjes blijft, gaat één keer met ze uit eten en kookt de andere avond thuis. En New York is een dure stad, zowel om uit eten te gaan als om boodschappen te doen. Steffie waardeert het dan ook als haar bezoek eens voor het eten zorgt. “Mensen besparen écht veel geld door bij me te slapen, ze zouden hier misschien niet eens kunnen komen als ik er niet woonde. Dan is dat toch wel het minste? Al is het maar een pizza: het gebaar dat ze iets willen bijdragen is al voldoende.”

5. RUIM JE ZOOI OP
Dat maandverband in de prullenbak was een extreem geval. Maar je zult niet de eerste zijn die de afwas op het aanrecht laat staan en het doucheputje vol haren laat zitten. Merel trof na een weekend allemaal bruinige vlekken aan in haar gloednieuwe badkamer. “Volgens mij was het makeup. Dat kan gebeuren en is helemaal niet erg, maar ik vond het wel vervelend dat ze me niets hadden gezegd.” Claartje herinnert zich niet zozeer viezigheid, maar wel een vriendin die na het zwemmen met natte bikini op de bank ging zitten, of bezoek dat de airco een halve dag aan lieten staan. “Toen voelde ik me wel echt een hotel.”

6. SCHAT IN OF JE TOT DE CATEGORIE ‘GOEDE VRIENDEN’ BEHOORT
Een paar keer per jaar krijg ik via Facebook een berichtje van iemand die ik soms al jaren niet heb gesproken. Zo’n gesprek begint dan bijzonder geïnteresseerd. Maar al snel volgt dé vraag: of ik misschien nog een goed­koop slaapadres weet in Barcelona, en of ze anders misschien bij mij kun­nen komen. Een beetje brutaal, wel. Als ik naar Neder­land ga, vraag ik toch ook niet aan een vage kennis of ik even twee weken op zijn bank kan crashen?

7. PROBEER HET DAGELIJKS LEVEN VAN DE GASTVROUW NIET OVERHOOP TE GOOIEN
Dit gebeurt natuurlijk toch altijd een beetje en dat is ook helemaal geen ramp. Maar er zijn grenzen. Steffie ging eens in haar eentje naar de bioscoop terwijl haar visite thuis zat. “Ik zei dat ik nog aan het werk was, maar had gewoon geen zin om gezellig te doen.” Omdat ik vaak thuis werk, vroeg ik mijn bezoek een keer om de volgende ochtend om half tien de deur uit te zijn, zodat ik rustig aan de slag kon. Toen er om kwart voor tien nog iemand even rustig de douche in stapte, was dat zó irritant. “Mijn werk gaat altijd voor,” zegt Claartje. “En vrienden die me na al die jaren nog komen op­zoeken, weten dat ook. Op momenten dat het uitkomt, zien we elkaar. Inmiddels participeren mijn vrienden uit Nederland ook in mijn Spaanse leven als ze hier zijn, dus voelt het niet alsof ze beslag leggen op mijn tijd.” zó geen zin om gezellig te doen.”

8. EET MEEGEBRACHTE LEKKERNIJEN NIET ZELF OP
Rond 5 december kwam mijn moeder op bezoek. Ze was net binnen, hongerig van het reizen, en trok de door haar meegebrachte zak pepernoten open, niet beseffend dat die zak voor mij heilig was. Dit klinkt misschien overdreven, maar als je in het buitenland woont, kun je echt belachelijk blij worden van iets lekkers uit Nederland. (Nog zoiets: vraag dus ALTIJD of je nog iets mee kunt nemen. En als ze zeggen van niet, doe het toch.) Als je dan ziet hoe die fantastische oude kaas, stroopwafels en dropjes voor je neus worden opgegeten, nota bene door iemand die thuis op elke straathoek een appie heeft, is dat ronduit schrijnend. Merel ziet nog voor zich hoe een pot pindakaas in de loop van een logeerweekend steeds leger raakte. “Eet gewoon iets anders, dacht ik.”

9. IS ER RUIMTE?
Een bevriend stel in Barcelona staat hun eigen bed af en slaapt op de bank in de woonkamer als er bezoek is. Steffie blaast een luchtbedje op dat ze naast haar eigen bed in haar kleine slaapkamer legt. “Dat luchtbed ligt weer tegen mijn kledingkast en als er dan ook nog een koffer bij wordt gezet, kan ik ’s ochtends niet eens mijn ondergoed pakken.” Claartje vertikte dat. Zij en haar vriend woonden op Curaçao eerst in een loft en later in een groot huis.
“In onze loft hadden we geen extra slaapkamer en kon er dus niemand blijven slapen. Het perfecte excuus. Toen we later naar een groter huis gingen, waren we al drieënhalf jaar in het buitenland en kwamen alleen onze allerbeste vrienden uit Nederland over.” Check dus eerst of er wel ruimte is, en je niet haast bij de gastvrouw in bed hoeft te kruipen. Dat is voor niemand leuk.